Hoe oud de begraafplaats is, is niet met zekerheid bekend. Wel zeker is dat hier kort voor 1500 de middeleeuwse kerk van Valkenswaard werd gebouwd. Deze kerk is in gebruik gebleven tot 1860 toen er een nieuwe kerk op de Markt in gebruik werd genomen. De contouren van de kerk zijn in de vorm van bestrating herkenbaar gemaakt. Diverse keren werd de begraafplaats uitgebreid.

Sinds 1900 is er een afzonderlijke protestantse begraafplaats. In die tijd werd de begraafplaats voor de eerste keer grootschalig uitgebreid door de aanleg van een afzonderlijke katholieke begraafplaats.

Veel prominente Valkenswaardenaars vonden hier ook ook hun laatste rustplaats waaronder Karel Mollen, de laatste valkenier en hele families uit de sigarenindustrie.

Het oudste nog aanwezige grafmonument is er een uit 1847. Het betreft het graf van de Engelsman Richard Hammond die hier in 1845 overleed.

Bijzonder is ook de Calvarieberg uit 1932 naar ontwerp van architect Antoon Bogers.

Ook een bekende Nederlander vond hier zijn laatste rustplaats: de voetbalcoach Rinus Michels.

Bijzonder zijn ook een aantal monumentale bomen die hun eigen bijdrage leveren aan de beleving van deze gedenkwaardige plek.

De oude begraafplaats kent twee aangewezen monumenten:

De Maas-Leën kapel kreeg op 15 mei 2001 de status van rijksmonument met de volgende motivering:

Het grafmonument is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling, in het bijzonder de ontwikkeling van de katholieke grafcultuur, het is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van het grafmonument voor de katholieke elite. Het heeft kunsthistorisch belang als voorbeeld van het werk van het atelier Barette. Het is gaaf bewaard gebleven en typologisch zeldzaam. Tevens zijn de florale motieven in laagreliëf, naast de ingang, zeldzaam.

Een deel van de Oude Begraafplaats werd op 22 mei 2007 door het college van burgemeester en wethouders aangewezen als gemeentelijk monument met als motivering het algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, funerair-historische, architectuurhistorische en situationele waarde van:

• de archeologische waarde van de ondergrond;
• de betekenis als spiegel van de ontwikkelingsgeschiedenis van het dorp;
• de begraafplaats heeft cultuurhistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling in de geschiedenis van de grafcultuur in Nederland;
• de funeraire waarde van het terrein als geheel en op het niveau van een aantal individuele graven.

Een uitgebreide beschrijving van de Oude Begraafplaats staat beschreven onder <De Oude Begraafplaats nader bekeken>