De Maas-Leën kapel

de Maas-Leën kapel kort na de bouw
de Maas-Leën kapel kort na de bouw

 

 

 

 

Ter rechterzijde langs het hoofdpad en dicht bij de Calvarieberg bevindt zich de in neogotische stijl gebouwde grafkapel van de familie Maas-Leën.
De kapel werd waarschijnlijk in 1914 gebouwd in opdracht van de in Valkenswaard gevestigde “Maas-Leën Stichting“. Deze stichting werd op 27 december 1913 bij notariële akte te Valkenswaard gesticht door de heer Peter Willebrordus (Piet) Maas.  Hij was een zoon van Hendrik Maas en Petronella Catharina Leën en beoogde een familiegraf te stichten voor zijn ouders en ongehuwde familieleden. Hij was een gefortuneerd man en ook ongehuwd.

Notaris Peter Willebrordus Maas, stichter van de kapel

Behalve notaris was Maas directeur van de Tilburgse Hypotheekbank, plaatsvervangend agent van de Nederlandsche Bank in Tilburg, regent van het R.K. Weeshuis en van het R.K. Doofstommeninstituut. Ook was hij betrokken bij de oprichting van het Bisschoppelijk Museum in Den Bosch en medestichter van de Heilige Landstichting in Nijmegen. De paus benoemde hem tot ere-kamerheer en Commandeur in de Orde van het Heilig Graf. Toen hij zich in 1928 terugtrok uit het notariaat schonk hij twee koorramen aan de Heikese kerk in Tilburg, de parochie waar hij toe behoorde. In 1929 volgde zijn neef -de zoon van zijn zus- Eduard J. Hoekx (1899-1952) hem op als notaris.

Als startkapi­taal stelt genoemde Peter Maas een bedrag van f 500,- beschikbaar.

Artikel 2 van de akte ver­meldt het doel van de sti­chting:

Het doel der Stichting is het verkrijgen van een familiegraf­kelder en een fonds ter bestrijding der kosten van onderhoud en ter voldoe­ning van het stipendium voor het celebreren van Heilige Mis­sen en het houden van jaarge­tijden voor de rust der Zielen van de Ou­ders van den Stich­ter, hem zelven en zijne bloedver­wanten en aange­huwden.

Artikel 8 bepaalt daarenboven:

Zodra de jaarlijksche inkomsten der Stichting eene som van tweehonderd g­u­l­den te boven gaan, dan zal het meerdere ook kunnen worden aange­wend tot andere dan de in artikel 2 omschreven – mits liefdadige – doeleinden, ter beslissing van het bestuur.

Mochten de bezittingen der Stichting aan renda­bel kapitaal eene som van meer dan vijfduizend gulden belopen, dan kan over dat meerdere be­schikt worden, ook ten behoeve van bijzondere personen, mits het bedrag waarover beschikt wordt, vóóraf verminderd worde met twintig percent daarvan, welke voor liefdadige doelein­den moeten worden bestemd en waarvan de helft ten bate moet komen van de te Nijmegen gevestig­de Heilige-Land-Stichting. enz. enz.

Tot haar overlijden in 1996 beheerde mevrouw Alda van Best de kapel. Zij was toen ruim 100 jaar en de kapel verkeerde in vervallen staat. Na haar overlijden hebben de erfgenamen de kapel overgedragen aan de gemeente. Een algehele restauratie volgde in 2000.

In mei 2001 werd de kapel door de minister op de Rijksmonumentenlijst geplaatst met als motivatie:

Het object heeft belang als bijzondere uitdruk­king van een geeste­lijke ontwik­keling; is een voorbeeld van een typologische ontwikke­ling en heeft belang vanwege de architectonische gaaf­heid van ex- en interieur.

Het bouwwerk heeft een rechthoekige plattegrond en heeft een met lei gedekt zadeldak. Onder de kapel bevindt zich een kelder voor de bijzetting van stoffelijke overschotten. Op het timpaan boven de deur staat de inscriptie ‘FAMILIE MAAS/LEEN‘. Op de spitsbogige omlijsting ‘DE DOOD IS DE WEG TOT HET LEVEN H. AMBR.‘ Het interieur bestaat uit een houten spitsbogig tongewelf, geblokte tegelvloer en altaartafel op consoles, staande op een sokkel. De kapel is vervaardigd door de Eindhovense steenhouwer Barette.

 

het interieur
het interieur
Tegen de achterwand een marmeren plaquette met het opschrift:
IN AFWACHTING
DER EEUWIGE VERRIJZENIS
RUSTEN HIER
DE ECHTELIEDEN
H. MAAS GEB. 10 JAN. 1819 OVERL. 22 FEBR. 1883
P.C. LEEN GEB. 4 NOV. 1821 OVERL. 26 AUG. 1890
HUNNEN ZWAGER EN BROEDER
A.L. LEEN GEB. 8 MEI 1824 OVERL. 24 DEC. 1913
HUNNE KINDEREN
J.J. MAAS GEB. 9 JUNI 1852 OVERL. 24 NOV. 1882
J.A. MAAS GEB. 11 JUNI 1853 OVERL. 13 SEPT. 1914
J.M.M. MAAS GEB. 16 MAART 1864 OVERL. 18 NOVEMBER 1942
AAN DE GRENS VAN ‘T AARDSCHE LEVEN
VANGT HET WARE LEVEN AAN
DAAROM ZIJ ONS DOEL EN STREVEN
NAAR DAT LEVEN OP TE GAAN.
NB. Het geboortejaar van Hendrik Maas is echter onjuist vermeld. Hij werd niet op de 10e januari 1819, maar op de 10e januari 1820 geboren.

bidprentjes van Hendrik Maas en Petronella Leën

bidprentjes van Hendrik Maas en Petronella Leën

Woning en kantoor

Piet  Maas woonde en hield kantoor sinds 1892 op het adres Paleisstraat 20. Het pand was gebouwd als de intendantswoning bij het paleis van koning Willem II. In 1859 werd het intendantshuis bij notariële akte voor niets geschonken aan de familie Frankenhoff. Vermoedelijk in 1872 werd het gebouw de woning van Frans Kieckens, heel- en vroedmeester. Hij werd opgevolgd door zijn broer Charles Kieckens, gepensioneerd officier van gezondheid.

In 1935 werd het samengetrokken met de belendende laagbouw en bood de benedenverdieping  vanaf 1935 onderdak aan het Natuurhistorisch Museum. Op de bovenverdieping werd een jaar later het Nederlands Volkenkundig Missie-museum geopend. In 1963 werd het gebouw Paleisstraat 18/20 gesloopt ten behoeve van de aanleg van het stadhuisplein.

 

De uitvaart van Piet Maas

Piet Maas overleed te Tilburg op 3 september 1932. Op 6 september 1932 volgde zijn uitvaart in de kerk van het Heike te Tilburg, waar de requiemmis van J. Reijniers werd gezongen. Op weg naar de H. Landstichting stopte de stoet in ‘s-Hertogenbosch voor de kerk van Hintham, waar pastoor Hoeckx (1888-1967), een zoon van de zus van Maas, zijn oom de absoute gaf. Achter de lijkwagen naar Nijmegen reden drie volgauto’s met de familie, maar ook met zijn huispersoneel bestaande uit Anna Bertens, Aug. van Pelt, Adriana van Loon en Mathilde Suys.

Zijn stoffelijk overschot werd bijgezet in de Calvarieberg op de H. Landstichting in Nijmegen.

stichting voor funerair erfgoed en cultuur in Valkenswaard