Dorp van de sigaren

Sigaren_maken_1

In het midden van de 19e eeuw komt de tabaksindustrie in Zuidoostbrabant sterk op. De nieuwe nijverheid bereikt ook Valkenswaard als in 1864 Jan van Best samen met zijn zoons besluiten een sigarenfabriek te stichten.

Ruim een eeuw zal de industrie in Valkenswaard gevestigd blijven en zelfs in economische betekenis voor de plaats dominant worden. De aansluiting van Valkenswaard op het internationale spoorwegnet in 1866 vormde een belangrijke infrastructurele voorziening.

In de loop der tijd ontstonden er tientallen sigarenfabriekjes en -fabrieken, variërend van huisnijverheid tot fabrieken als Willem II en Hofnar.

Ook deze ontwikkeling zien we weerspiegeld op de begraafplaats. Tal van fabrikanten vinden we in de vakken vlak voor de Calvarieberg: de meest prominente, maar ook kostbare posities met dito grafmonumenten. De sigarenmakers liggen verspreid over de begraafplaats.

 

Enkele voorbeelden van fabrikanten:

D-03-07: H.P.F. Kersten.

Hendrik Kersten (coll. Sigarenmakerij en valkerijmuseum)
Hendrik Kersten (coll. Sigarenmakerij en valkerijmuseum)

Op deze locatie vinden we de laatste rustplaats van Hendrik Kersten, de oprichter van de Willem II sigarenfabriek (1916). Hij werd geboren op 17 okt. 1882 te Puiflijk onder Druten en overleed op 5 maart 1960. Op de posities D-03-08 en D-04-05 liggen zijn zoons en opvolgers A. & G. Kersten. Antonius Gerardus Hendricus Kersten heeft naast zijn functie als directeur ook veel functies vervuld in zowel ondernemerskring als op sociaal, charitatief en kerkelijk gebied. Het bedrijf kende ook vestigingen in ‘s-Hertogenbosch en Reusel.

Briefhoofd WILLEM II sigarenfabrieken
Briefhoofd WILLEM II sigarenfabrieken

 

 

 

 

 

IMG_1518 Hendrik Kersten

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

D-03-03: familiegraf Wolters.

HP0006 Alex Wolters

IMG_1520 Wolters

De groei van de Hofnarfabriek kwam pas goed op gang toen in 1911 Alex Wolters (*17 juli 1889/+1 juni 1954) toetrad tot de directie en de zakelijke leiding kreeg. Aan de naam van de oprichter J. Heesterbeek werd zodoende ‘& Co.’ toegevoegd. Naast Alex Wolters is dit de laatste rustplaats van zijn vrouw Alice Wolters-Van Schevensteen, zijn zoon Louis Wolters en zijn zwager Louis van Schevensteen die zich inkocht in de fabriek. De Van Schevensteens waren afkomstig uit Antwerpen.

 

 

 

 

D-02-01: Peter Hoekx en Aldegonda Maria Maas.

HP0008 Peter HoekxkopieOp 2 september 1926 overleed op 83-jarige leeftijd  de uit Luijksgestel afkomstige Peer Hoekx. Hij was de zoon van een teut. Het gezin woonde op de Markt (thans huisno. 4). Samen met zijn zwager Jan Maas (1853-1914), een zoon van herbergier-bierbrouwer Driek Maas, begon hij in 1883 met een sigarenfabriek op de Markt. De firma Hoekx & Maas voert het handelsmerk ‘Texas‘-sigaren. Met nevenvestigingen in Reusel en Hapert telt de firma in 1914 maar liefst ruim 130 werknemers. De fabriek is dan inmiddels verplaatst naar de Fabrieksstraat. De fabriek werd voortgezet door hun zoons Adrianus die begraven ligt op D-02-04 en Henri die later uittrad.

 

D-02-10: Hendrikus Kinjet en Allegonda Jansen.IMG_1517 Kinjet

Hendrikus Kinjet die op 29 december 1958 overleed op 96-jarige leeftijd was de stichter van een sigarenfabriek aan de Kerkweg. Zelf woonde hij op Dommelseweg 12 waar hij aanvankelijk op de verdieping zijn bedrijf had. Het werd opgericht in 1904 en voerde de merknaam ‘Hamilton‘.

 

 

0706 AGV Karel Mollenstraat Noord Sigarenfabriek Jeurissen
(foto gemeentearchief Valkenswaard)

K-05-13: J.J. Jeurissen en M. van Glabbeek.

In 1912 werd door de gebroeders J.E. en J.J. Jeurissen een sigarenfabriek opgericht. Zij voerden het merk ‘Pan Europa-Lord Carnavon’. In 1926 telde het bedrijf 30 werknemers. De fabriek stond aan de Schoolstraat, die nu de naam Karel Mollenstraat-Noord draagt. Het gebouw bestaat nog. De hier begravene is Joannes Julius Jeurissen en zijn echtgenote Maria van Glabbeek. Hij overleed op 12 december 1963 en was toen 71 jaar.

 

C-04-12: H.A.J.M. Snellens en J.G.E. Maissan.

In dit graf rusten Henri (Hein) Aloysius Josef Maria Snellens (* 3-12-1890 + 12-11-1959) en zijn echtgenote Johanna (Jo) Geertruida Elisabeth Maissan (* 13-11-1892 te Arnhem + 17-2-1980 te Eindhoven). Na de dood van H.J. Jaspers in 1918 werd hij firmant van ‘Jasneva‘ samen met zijn broer Johan Snellens. De firma bleef de naam ‘Jasneva’ houden. Vanaf 1916 vervulde hij al de functie van procuratiehouder bij dat bedrijf. Daarnaast was hij gedurende veertig jaar verbonden aan de R.K. Bouwvereniging ‘Woningbelang‘.

0015371

0548 AGV EINDHOVENSEWEG JASNEVA SIGARENFABRIEK (OUD)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Voorbeeld arbeiders:

B-11-03: Maria Johanna Maas (Valkenswaard 1 juli 1881 – 10 juni 1914)

IMG_1516 graf Maria Maas

Als sigarenmaker Hendrik Maas in 1880 trouwt met Goverdina Baten trekken ze in bij Goverdina’s moeder in de Haagstraat 42.

Op vrijdagochtend 1 juli 1881 wordt om 6 uur een dochter geboren die ze Maria Johanna noemen.

Er volgen nog vier kinderen: Willem, geboren op 4 augustus 1882, Johanna Cornelia, geboren op 11 mei 1885, Theodorus, geboren op 19 mei 1887 en Hendrica die op 15 maart 1892 het levenslicht ziet.

Net als vader gaan de kinderen, nadat ze de lagere school hebben verlaten, werken in een sigarenfabriek. Ze beginnen dan eerst als ‘poppenmaker’ en later, als ze het vak voldoende kennen, worden ze dan sigarenmaker. De meisjes werken vaak als tabaksstripper. (‘strieper’ zeggen ze in Valkenswaard)

Relaties komen soms ook voort uit het werk en zo trouwt Johanna Cornelia met de uit Maarheeze afkomstige sigarensorteerder Jan Francis Dillen.

Maria Johanna komt ook te werken in de sigarenfabriek, maar blijft ongehuwd. Ze overlijdt in 1914, pas 33 jaar oud.

 

stichting voor funerair erfgoed en cultuur in Valkenswaard